Cổng tam quan chùa là hình ảnh uy nghiêm, độc đáo mang đậm nét văn hoá người Việt. Mỗi kiến trúc, hoa văn và kích thước của cổng chùa đều mang những ý nghĩa riêng biệt, gửi những thông điệp tốt lành đến mọi người. Nếu bạn đang có hứng thú tìm hiểu nét văn hoá kiến trúc truyền thống độc đáo này, hãy cùng tham khảo chi tiết những nội dung trong bài viết dưới đây.
Giới thiệu chung về cổng tam quan chùa
Cổng tam quan là mẫu cổng to có ba lối đi được thiết kế trang nghiêm, đồ sộ theo kiến trúc xưa của người Việt. Lối đi chính giữa có kích thước to nhất là lối đi chính và hai lối đi nhỏ hai bên. Chiếc cổng này có thể nói gắn liền với nét văn hoá kiến trúc tâm linh của nền Phật giáo nước ta từ xưa đến nay.
Cổng tam quan thường làm bằng nguyên liệu đá nguyên khối là chủ yếu. Phía trên của cổng thường lợp mái ngói với hoạ tiết điêu khắc rất kỳ công. Hai bên cột cổng thường khắc những câu đối phong thuỷ mang tính tâm linh đặc trưng của nhà Phật. Các câu đối cổng tam quan chùa thường là lời răn dạy của Phật trong việc cứu độ chúng sinh nhằm nâng cao đạo lý tu thân dưỡng tính cho người đời.
Nhìn chung, ý nghĩa cổng tam quan chùa theo Phật giáo là tượng trưng cho tam quan môn trong tư tưởng nhà Phật. Ba chiếc cửa tượng trưng cho ba quan bao gồm:
- Không quan: Mang ý nghĩa cho những điều vô thường trong cuộc sống.
- Hữu quan: Biểu trưng cho những vật hiện hữu có màu sắc, hình tướng nhất định.
- Trung quan: Biểu tượng của sự dung hòa giữa yếu tố không và sắc.
Kích thước phong thuỷ khi xây dựng cổng tam quan chùa
Các mẫu cổng tam quan chùa ngày nay có nhiều sự thay đổi về kích thước, kiểu dáng và kiến trúc nói chung. Kích thước của cổng tam quan chùa có thể khác nhau tùy theo từng ngôi chùa nhưng thường được căn cứ theo thước lỗ ban, một đơn vị đo lường cổ xưa của người Việt.
Theo thước lỗ ban, chiều rộng và chiều cao của cổng tam quan phải là âm dương, tức là số lẻ và số chẵn, để hài hòa với phong thủy và tạo sự cát tường cho công trình.
Một số ví dụ về kích thước cổng tam quan chùa như sau:
- Cổng tam quan chùa Bái Đính: Có chiều cao là 16,5m, chiều rộng là 13,5m và chiều dài là 32m. Bốn cột của cổng được làm từ chất liệu gỗ tứ thiết có trọng lượng đạt 10 tấn, chiều cao của cột là 13,85m và đường kính đạt 0,87m.
- Cổng tam quan Văn Miếu Quốc Tử Giám Hà Nội: Có chiều cao là 9,85m, chiều rộng là 11,9m và chiều dài là 30,7m. Cổng tam quan này có lầu ở trên, gọi là Tam quan Môn Lầu, với 7 lớp cửa bố trí theo kiểu trùng thành tam khẩu.
- Cổng tam quan chùa Thiên Mụ ở Huế: Có chiều cao là 5,6m, chiều rộng là 4,2m và chiều dài là 12m. Cổng tam quan này có kiểu dáng đơn giản, không có lầu nhưng được trang trí bằng các hoa văn và câu đối đẹp mắt.
Cách đi vào cổng tam quan chùa tránh thất lễ
Cách đi vào cổng tam quan chùa sao cho đúng là một vấn đề hiện nay vẫn có nhiều quan điểm khác nhau tùy theo văn hoá từng nơi và từng thời kỳ. Tuy nhiên, có một số nguyên tắc chung phải kể đến như sau:
- Theo quan niệm truyền thống, cổng tam quan có ba lối đi, trong đó cửa chính thường chỉ dành cho vua chúa hoặc những người có địa vị cao trong xã hội. Người bình dân thường đi vào cổng tam quan qua hai cửa bên, tránh đi vào cửa chính để thể hiện sự tôn trọng và kính sợ thần linh.
- Theo quan điểm hiện đại, cổng tam quan không còn phân biệt đẳng cấp xã hội mà chỉ là một biểu tượng của sự giải thoát và giác ngộ. Thông thường các chùa hiện nay không mở cửa chính mà chỉ mở hai cửa phụ. Cửa trái thường là lối vào có khắc chữ Hán “Thanh Long” và cửa phải là lối ra khắc “Bạch hổ” nên khi ra vào chùa sẽ được gọi là “nhập long, xuất hổ”, tức là xin phần phước ở chùa mang về nhà.
Dù đi vào cổng tam quan chùa qua cửa nào, người đi vào cũng nên có thái độ khiêm nhường và tĩnh tâm, không nói chuyện ồn ào, cười đùa vô ý. Ngoài ra, người đi vào cổng tam quan chùa cũng nên mặc trang phục lịch sự để thể hiện sự tôn trọng không gian linh thiêng của chùa.
Những điều cần kiêng kỵ khi xây cổng tam quan chùa
Xây cổng tam quan chùa là một việc quan trọng, không chỉ liên quan đến kiến trúc mà còn liên quan đến tâm linh và phong thủy. Có một số điều cần kiêng kỵ khi xây cổng tam quan cần chú ý như sau:
- Không nên xây cổng tam quan đối diện với những nơi có hỏa sát như bãi đỗ xe, trạm dừng xe bus, cây xăng hay nhà hỏa táng. Điều này sẽ gây ảnh hưởng xấu đến sự an lạc và thanh tịnh của chùa.
- Không nên xây cổng tam quan quá cao hoặc quá thấp so với kích thước của chùa. Cổng tam quan chùa cần phải hài hòa với tổng thể kiến trúc, không nên quá lớn để làm mất đi sự khiêm nhường, cũng không nên quá nhỏ để làm mất đi sự trang nghiêm.
- Không nên xây cổng tam quan bằng những vật liệu có tính âm hàn như gỗ có màu đen, xám, trắng, hoặc gỗ có nhiều vết nứt, mục, mọt. Những vật liệu này sẽ làm giảm sinh khí cho không gian tâm linh cũng như làm mất đi sự sáng suốt và minh mẫn của người đi vào chùa.
- Không nên xây cổng tam quan chùa trong những thời điểm không thuận lợi và cần chọn ngày, chọn giờ chính xác theo phong thuỷ trước khi xây.
Điểm danh các mẫu cổng tam quan chùa hợp phong thuỷ
Cổng tam quan mang nhiều ý nghĩa tâm linh và thẩm mỹ, biểu hiện cho sự giải thoát và giác ngộ của Phật giáo. Cổng tam quan cũng có nhiều kiểu dáng và vật liệu khác nhau, nhưng chung quy đều có ba cửa, mái lợp, câu đối và trán cửa.
Tuỳ theo văn hóa vùng miền và ngân sách xây dựng mà thiết kế, kiến trúc cổng mỗi ngôi chùa sẽ có sự khác biệt. Cổng tam quan có thể thiết kế theo kiến trúc có gác nhỏ phía trên hoặc cổng tam quan tứ trụ. Mỗi mẫu cổng đều có những vẻ đẹp riêng và mang ý nghĩa chung là tỏ lòng thành kính đến Đức Phật.
Một số mẫu cổng tam quan chùa nổi bật phải kể đến như cổng tam quan làm bằng đá xanh nguyên khối tại Ninh Bình, cổng tam quan chùa Thiên Mụ hay cổng tam quan Rạch Giá. Nếu có cơ hội đến những địa điểm này, bạn hãy đến tham quan để khám phá thêm những điều thú vị về các mẫu cổng tam quan chùa nổi tiếng này.
Làm cổng tam quan chùa ở đâu uy tín?
Làng đá Ninh Bình là một trong những địa chỉ nhận làm cổng tam quan đá được đánh giá cao nhất hiện nay. Với kinh nghiệm lâu năm trong chế tác đá mỹ nghệ, làng đá Ninh Bình đã hoàn thành rất nhiều các công trình xây dựng cổng tam quan lớn nhỏ trên khắp các tỉnh thành cả nước.
Không chỉ gây ấn tượng bởi kiến trúc cổng tam quan chùa độc đáo, các mẫu cổng do làng đá Ninh Bình chế tác được đánh giá cao bởi chất liệu đá cao cấp, bền bỉ. Mọi công trình đá sau khi xây dựng đều có bảo hành lâu dài và có giá thành tương đối phải chăng so với mức giá chung của thị trường.
Bài viết trên đây là những chia sẻ những thông tin bạn cần biết về cổng tam quan chùa. Nếu bạn đang quan tâm về nét văn hoá kiến trúc truyền thống độc đáo này, hãy tham khảo thêm nhiều bài viết hấp dẫn trên website này bạn nhé.
Thông tin liên hệ đá mỹ nghệ Ninh Bình:
Địa chỉ trụ sở chính : Ninh Vân, Hoa Lư, Ninh Bình
Điện thoại: 0912.342.635
Zalo : 0912.342.635
Cảm ơn quý khách đã quan tâm đến sản phẩm và dịch vụ của chúng tôi!
Trân trọng!
